Πριν από μερικές ημέρες, και καθώς ήδη βρισκόμαστε στην περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής, διάβασα σε ένα ποστάρισμα, την απορία ενός ανθρώπου ο οποίος αναρωτιόταν για ποιον λόγο στη νηστεία επιτρέπεται να τρώμε ελιές και όχι λάδι. Τα σχόλια που έλαβε ήταν πολλά και διάφορα, με κοινό όμως παρονομαστή τον παραλογισμό της νηστείας.

Τι είναι όμως η νηστεία; Τι επιτρέπεται να τρώω και τι όχι σε περίοδο νηστείας; Γιατί να κάνω νηστεία και σε τι θα με ωφελήσει; Τελικά πρόκειται για πνευματικό αγώνα ή επικρατεί ο παραλογισμός; Μείνε μαζί μου σε ένα ακόμη πολύ ενδιαφέρον άρθρο, στο οποίο απαντώ σε κάθε ερώτημα από τα παραπάνω.

Καταρχάς, η λέξη νηστεία προέρχεται από το νη + εσθίω που σημαίνει δεν τρώω δηλαδή δεν επιτρέπω στον εαυτό μου να φάει. Στην ουσία, νηστεία ονομάζουμε την εκούσια (ή ακούσια) αποχή από το φαγητό. Κατά βάση, η αποχή από το φαγητό προκαλεί κόπωση, σωματική εξάντληση και πείνα.

Ωστόσο, σύμφωνα με την εκκλησία η νηστεία δεν είναι τύπος. Είναι πάνω απ’ όλα ψυχική διάθεση και συνδυάζεται με αρετές όπως είναι η εγκράτεια, η προσευχή, η μετάνοια, η ελεημοσύνη, η ταπείνωση και άλλες.  

Επιπλέον, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρει ότι «η αξία της νηστείας δεν είναι μόνο η αποχή από το φαγητό, αλλά το να μπορεί ο άνθρωπος να απομακρύνεται από τις αμαρτίες». Επομένως η νηστεία αποτελεί έναν πνευματικό αγώνα, με σκοπό να αποκτήσει ο άνθρωπος εγκράτεια.

Με την εγκράτεια που μαθαίνει ο άνθρωπος διαμέσου της νηστείας, η οποία είναι εγκράτεια φαγητών και παθών, και με σύμμαχο την προσευχή, μπορεί να καταπολεμήσει όλα του τα πάθη και να φτάσει στην κάθαρση και την ανάσταση της ψυχής του.

Κατά την Αγία Γραφή, η πρώτη εντολή για νηστεία δίνεται από το Θεό στους πρωτόπλαστους. Όταν τους τοποθέτησε στον κήπο της Εδέμ, τους επέτρεψε να τραφούν από όλους τους καρπούς αυτού του κήπου, εκτός από τον καρπό του λεγόμενου δέντρου της Γνώσης του καλού και του κακού που βρισκόταν στο κέντρο του Κήπου.

Αργότερα (μετά την πτώση), ο Μωυσής προτού να πάρει τις δέκα εντολές νήστεψε για σαράντα ημέρες, όπως και ο Χριστός πριν να ξεκινήσει το μεγάλο του ταξίδι. Επιπλέον, οι Άγιοι Απόστολοι νήστευαν κάθε Τετάρτη ώστε να θυμούνται την προδοσία του Ιούδα αλλά και κάθε Παρασκευή ώστε να μην ξεχνούν τα Πάθη και τη Σταύρωση του Χριστού. Τη νηστεία αυτή διατηρεί η εκκλησία μέχρι και σήμερα.

Στο σήμερα λοιπόν, γενικό κανόνα της νηστείας αποτελεί η απαγόρευση της κατανάλωσης τροφών που περιέχουν αίμα, δηλαδή κρέας και ψάρι, ενώ παράλληλα απαγορεύονται τα γαλακτοκομικά, τα αυγά, το λάδι και το κρασί.

Όσον αφορά την περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής, η παραπάνω απαγόρευση αφορά τις καθημερινές ημέρες δηλαδή Δευτέρα έως Παρασκευή, ενώ τα Σαββατοκύριακα πέραν του Μεγάλου Σαββάτου, γίνεται κατάλυση του λαδιού και του κρασιού, όπως και σε κάποιες μεγάλες εορτές όπως είναι ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου όπου μπορούμε να φάμε και ψάρι.

Όσον αφορά στο μεγάλο ερώτημα γιατί μπορώ να φάω ελιές και όχι λάδι, η απάντηση είναι ότι με το λάδι μπορώ να μαγειρέψω ποικιλία φαγητών ενώ η ελιά είναι ξηρός καρπός. Δηλαδή, δεν μας ενδιαφέρει το λάδι σαν ουσία, το ζήτημα είναι να μην έχω αφθονία φαγητών ώστε να μάθω στην εγκράτεια.

Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για τη νηστεία σε συμβουλεύω να παρακολουθήσεις τα 2 βιντεάκια που θα βρεις στο τέλος του άρθρου.

Κλείνοντας, θέλω να τονίσω ότι η νηστεία δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση παραλογισμό, αλλά έναν σπουδαίο πνευματικό αγώνα με τον οποίο ο άνθρωπος δείχνει ότι επιζητάει την παρουσία του Θεού στη ζωή του. Επιπροσθέτως, αποσκοπεί στην καλλιέργεια της ταπείνωσης μέσα στην καρδιά του και τη συντριβή του ‘’εγώ’’ του, ώστε να κερδίσει ξανά τη Βασιλεία των Ουρανών.

Τα λέμε στο επόμενο άρθρο..